Mum Çeşitleri Mumlar, su geçirmez, kolayca biçimlendirilebilen ve yağlımsı bir kıvama sahip maddelerden oluşur. Uzun zincirli mono alkoller ve uzun zincirli mono karboksilli asitlerden meydana gelen karışımlardır. Tüm mumları bir arada toplayan özellik, su geçirmemeleridir. Yumuşayıp akıcı bir duruma gelmelerinin sebebi, organik çözücülerde çözünmeleri veya ısıtıldıklarında bu etkiye kavuşmalarıdır. Mum çeşitlerini üç ana başlık altında inceleyebiliriz: hayvansal mumlar, bitkisel mumlar ve sentetik mumlar. Bu mum çeşitlerini şimdi ayrıntılı bir şekilde inceleyeceğiz. Hayvansal Mumlar İnsanların ilk kullanmaya başladıkları mumlar arasında bal mumu gelir. Bal arılarının ördüğü bal peteklerinin maddesi olan bal mumu, eskiden pek çok alanda kullanılırdı. Eski zamanlarda aydınlatma mumu yapımında ve yontma işlerinde kullanılırdı. Hayvanlardan elde edilen diğer mum çeşitleri arasında balinalardan elde edilen spermaset mumu bulunur. Beyaz renge sahip olan bu mum çeşidi günümüzde merhem ve kozmetik alanlarda kullanılırken, eskiden aydınlatma mumu yapımında kullanılırdı. Lanolin içeren madde ise koyunların derilerindeki salgı bezlerinin salgıladığı yün mumudur. Lanolin, mum dışında çeşitli kremlerin içinde ve deri işlemesinde de kullanılır. Bitkisel Mumlar Bitkisel mumlar, çeşitli bitkilerden elde edilen mum türleridir. Bitkiler, meyvelerini, yapraklarını, tomurcuklarını ve çiçeklerini mum katmanı ile örter. Bu mum katmanı, terleme yoluyla su yitirmelerini en aza indirir ve havanın, güneşin etkisinden korur. Bitki kökenli mumlar arasında, Brezilya'da bulunan palmiyenin yapraklarından elde edilen carnauba mumu bulunur. Cila yapımında kullanılan sert bir maddedir. Ayrıca carnauba mumuna benzeyen ve Meksika'da yetişen bir cins sazdan elde edilen candelilla mumu da vardır. Yağımsı, yumuşak fakat kolay kopmayan ve yoğurulup şekil verilebilen sumak ağacının meyvelerinden elde edilen Japon mumu çeşidi de bitkisel mumlar arasında yer alır. Yer altı kaynaklı mumlar arasında ise linyitten elde edilen montan mumu, bitümlü şistlerden elde edilen ozokerit mumu, aydınlatma mumu yapımında, mumlu kâğıtlarda, su geçirmez kumaş veya deri eşya yapımında kullanılan parafin mumu ve petrolün damıtılması ardından arta kalan çözücü ile çözeltilen petrol mumu bulunmaktadır. Sentetik Mumlar Sentetik mumlar, farklı amaçlarla üretilen, değişik bileşimlere ve özelliklere sahip olan mum çeşitleridir. Bu mumlar genellikle endüstriyel ve ticari uygulamalarda kullanılır ve doğal mumlara alternatif olarak geliştirilmişlerdir. Sonuç Mumlar, tarih boyunca farklı amaçlarla kullanılmış ve farklı kaynaklardan elde edilmiştir. Hayvansal, bitkisel ve sentetik mumlar, her biri kendi özellikleri ve kullanım alanları ile çeşitlenmiştir. Bu mum çeşitlerinin her biri, belirli bir ihtiyaca yönelik olarak geliştirilmiş ve kullanılmıştır. |