Temel Çeşitleri
Yapılacak olan yapının sağlam zeminde kalmasını sağlayan en önemli elemandır. Temeller, aldıkları yükleri daha geniş bir alana yayarak yapının stabilitesini sağlarlar. Temeller sadece beton alanlarda değil, aynı zamanda ahşap yapıların zemini için de kullanılırlar. Temel çeşitleri, yükün büyüklüğüne, taşıma gücüne ve zemin türüne göre sınıflandırılmaktadır. Sağlam bir temel, güvenilir zeminlere uygulanmalı ve don seviyesinin altına inebilmeli, kuru ve sulu zeminlerde de kullanılabilmelidir.
Temel Çeşitleri Nelerdir?
Temel çeşitleri, yüzeysel ve derin temeller olarak iki ana gruba ayrılabilir. Yüzeysel temeller kendi içinde dört grupta sınıflandırılırken, derin temeller üç ana grupta toplanır. Şimdi bu temel çeşitlerini daha yakından inceleyelim.
Yüzeysel Temeller
- Duvar Altı Temeli: Duvar altı temeller, kagir temel, betonarme temel ve beton temel gibi farklı türlere ayrılır. Bu temeller, duvarların altına yerleştirilerek yapının ağırlığının zemine düzgün bir şekilde dağıtılmasını sağlar.
- Tekil Temeller: Tekil temeller, bina ağırlığının az olduğu alanlarda ve orta sertlikteki zeminlerde kullanılır. Her kolonun altına tek tek yerleştirilen bu temeller, genellikle kare, dikdörtgen veya daire şeklindedir.
- Sürekli Temeller: Sürekli temeller, bir doğrultuda sürekli ve iki doğrultuda sürekli olmak üzere iki gruba ayrılır. Bu temeller, zemini sağlam olan yığma binalarda, direk temel tabanına veya temel zemini üzerine yerleştirilir. Yükün fazla olduğu zayıf binalarda ise duvarların altına veya iskelet yapılarında kolonların altına sürekli söneller inşa edilir.
- Radye Temeller: Radye temeller, emniyet gerilmesinin düşük olduğu alanlarda, birbirine yakın kolonlarda veya sıkışan zeminlerde uygulanır. Bu temeller, zemini tamamen kaplayan döşemeler üzerine yapılır.
Derin Temeller
- Ayak Temel: Betonarme olarak inşa edilen ayak temeller, plana göre uygulanarak birleştirme noktalarına getirilir ve tabanları çan veya kare şeklinde genişletilir.
- Kazıklı Temel: Derinlerde bulunan sağlam zeminlere ulaşmak için zemine çakılan kazıklar kullanılarak oluşturulan temel türüdür. Bu temeller, kazık uçlarıyla veya sürtünme kazığıyla temel oluşturulur.
- Kesonlar: Keson temeller, sağlam ve derin temel oluşturmak istendiğinde kullanılır. Bu temeller, ağırlıklarından yararlanılarak inşa edilir ve istenilen derinliğe inilebilir.
Ekstra Bilgiler
Temel türlerinin seçimi, yapının türüne, zemin koşullarına ve yapının taşıyacağı yüklere bağlı olarak yapılmalıdır. Ayrıca, temel tasarımı ve inşasında mühendislik hesaplamaları ve standartlara uygunluk büyük önem taşır. Yanlış bir temel seçimi, yapının stabilitesini tehlikeye atabilir ve ciddi yapısal problemlere yol açabilir.
|
