Civata Çeşitleri Nelerdir?

Civata Çeşitleri

Cıvata, somun ile birlikte kullanılarak makinelerdeki parçaların sökülebilir bir şekilde birleştirilmesini sağlayan, sıkma momenti genellikle somuna uygulanan, amaca uygun olarak farklı başlıklara sahip diş açılmış bağlantı elemanlarıdır. Cıvata ve vida arasındaki fark, cıvatanın somun ve sıkıldığında daha güçlü sıkma kuvveti uygulanabilmesidir. Cıvatalar, eski tezgâhlarda tek tek imal edilebilirken günümüzde bu şekilde üretim ihtiyaca cevap veremez. Bu nedenle, sadece cıvata üreten ve saatte binlerce adet yapabilen özel makineler imal edilmiştir. Cıvataların hepsinin kullanım koşulları aynı değildir. Bu yüzden uygun koşullar için farklı malzemeden ve şekillerden cıvata yapılır.

Altı Köşe Başlı Cıvatalar: Sanayide en çok kullanılan bağlantı elemanlarıdır. Diş şekli işin kullanım alanına göre metrik ya da Whitworth olarak yapılır. Cıvatanın dişli kısmı kullanılacak yere kadar açılır ya da gerekmiyorsa sonuna kadar açılmaz. Cıvata üzerinde metrik ya da Whitworth olduğu ve iki tane de rakam vardır. Bu iki rakam cıvatanın mukavemetini gösterir. Örnek olarak, 8.8'lik bir cıvatanın ilk rakamını 10 ile çarparsak çıkan sonuç; 8x10=80 daN/mm² kopma kuvvetidir. İki rakamın çarpımı da 8x8=64 daN/mm² ise cıvatanın akma mukavemetidir.
Dört Köşe Başlı Cıvatalar: Takım tezgâhlarında kullanılır (tespit cıvatası olarak). 5.6 ve 8.8 mukavemet sınıfındadır.
Alyan Başlı Cıvatalar: Sıkma anahtarının girmeyeceği kadar dar yerlerde kullanılır. Alyan anahtarı ile açılıp kapatılabilirler.
Havşa Başlı Cıvatalar: Havşa başlı gömme anahtarı cıvatalar, ince malzemeleri bağlarken cıvata başının dışarıda kalması gerektiği durumlarda kullanılır.
Tornavida Başlı Cıvatalar: Başına tornavida kanalı açılmıştır; silindirik şekildedir ve küçük parçaların bağlantılarında kullanılır.
Yıldız Tornavida Başlı Cıvatalar: Yıldız tornavidaya uygun bir başı vardır. Bu tür, düz tornavidaya göre daha fazla sıkma kuvveti sağlar ve ağız kısmı bozulmaz.

Bunların dışında özel amaçlı üretilmiş cıvatalar vardır: