Plastik Çeşitleri
Plastikler, "mer" adı verilen moleküllerden oluşan ve çok sayıda merin bir araya gelerek büyük moleküller oluşturduğu polimerleşme özelliği gösteren maddelerdir. Tek bir polimer zincirinde milyonlarca monomer bulunabilir. Polimer zincirini oluşturan bu monomerlerin özellikleri, plastik çeşitlerinin kalitesini belirlemektedir.
Plastikler, petrol ve doğalgaz gibi doğal kaynaklardan elde edilen hidrokarbonların kullanılmasıyla üretilir. Monomerlerin kimyasal bağlarla polimere dönüşmesi sonucunda oluşurlar. Polimer molekülünün yapısı ve büyüklüğü, o plastik çeşidinin özelliklerini belirler. Plastik çeşitleri, toz, granül ve çözelti formunda olabilir.
Plastikler, kolay şekil alabilme, hafiflik ve korozyona dayanıklılık gibi özelliklere sahiptir. Elektrik ve ısıya karşı yalıtım özellikleri de bulunmaktadır. Plastik çeşitleri saydam veya renkli olarak üretilebilir. Ancak, yüksek ısıya karşı dayanıklı olmamaları, tamir edilme zorlukları ve koku yapabilme potansiyelleri gibi dezavantajları da vardır. Plastik çeşitleri, boru, kapı, pencere doğraması, dekoratif kaplama ve çatı gibi çeşitli alanlarda kullanılır.
Başlıca plastik çeşitleri şunlardır: - Termoplastikler
- Termosetler
- Elastomerler
Bu ana maddelere göre plastik çeşitleri ise şunlardır:
- Polietilen: Normal ve düşük sıcaklıkta mukavemeti yüksektir. Asit, alkali ve organik çözücülerden etkilenmezler, bu nedenle yapıştırılma özellikleri yoktur. Parçalar, ısıtılıp eritilmek suretiyle birbirine eklenir. Yumuşama derecesi 75-130 derece arasındadır. En çok elektrik kablolarında kullanılır. Tuz ve bakterilere karşı dirençli olduğundan yer altında da kullanılır. Sulama ve yağmurlama borularında en fazla tercih edilen malzemedir.
- Polivinilklorür (PVC): PVC yapımında kullanılan plastik çeşididir. Sert ve yumuşak biçimde bulunabilir. Sert PVC, basınçlı su, pis su boruları, çatı ve yağmur dereleri gibi alanlarda kullanılır. Yumuşak PVC ise yer karolarında kullanılır. PVC plastik çeşitleri 80 derecede yumuşama özelliğine sahiptir. Isıl iletkenliği ve su emiş güçleri kuvvetlidir. Bileşiminde asbest olduğundan yanmaya karşı dayanıklıdır.
- Polivinil Asetat: Yapı harçlarında katkı maddesi, sıva astarı ve plastik boya olarak kullanılır.
- Polimetilmetakrilat: Hafif, cilalanabilir ve dayanıklıdır. Şeffaf olanlara pleksiglas denir.
- Politetrafloretilen (Teflon): Sıcağa karşı oldukça dayanıklı plastik çeşitleri arasında yer alır. Sürtünme katsayısının düşük olması nedeniyle daha çok mutfak eşyalarında kullanılır. Oldukça pahalı bir malzemedir.
- Polistiren: Sert köpük levhalar olarak kullanılır. Oldukça hafif ve mekanik özellikleri düşük bir malzemedir. Isı iletkenlik katsayısı düşük olduğundan ısı yalıtımında kullanılır. Kolay yanma özelliğine sahiptir. Darbelere karşı dayanıklıdır.
- Melamin Formaldehit: Doğramacılıkta kullanılır. Yüzeyi parlaktır.
- Poliester Reçinesi: Cam takviyeli plastik malzeme olarak kullanılır. Oluklu çatı kaplama levhaları, su tankları ve basınçlı borular örnek olarak verilebilir. Yarı saydam özelliktedir ve boyanabilir.
- Epoksi: Bir çeşit sertleştirici ile sert forma gelen iki bileşenli plastiktir. Sert, yumuşak, hafif ya da ağır olabilir. Çatlakların kapatılmasında ve yüzeylerin dış etkilere karşı korunmasında kullanılır.
- Poliüretan: Boya ya da sert köpük levha şeklinde kullanılır. Her türlü yüzeye tutunma özelliğine sahiptir.
- Kauçuk: Lateks adı verilen emülsiyondan üretilir. Parçalanmadan şekil değişikliği yapılmasına imkân veren bir maddedir. Titreşimleri yutma, esneklik ve su geçirmeme özelliklerinden dolayı çok tercih edilir. Sıcaklık ve güneş ışığında bozulur.
- Silikon: Sıvı, katı ve macun şeklinde bulunur. Sıvılar cila maddesi olarak, katılar ise sıcaklığa dayanıklı parça üretimi için kullanılır.
|
Usun
19 Temmuz 2024 CumaPolimer zincirinin büyüklüğü ve yapısı plastik çeşidinin özelliklerini nasıl etkiliyor? Farklı monomerlerin kullanımı plastiklerin kalitesinde ciddi farklar yaratır mı?
Cevap yazAdmin
19 Temmuz 2024 CumaUsun,
Polimer zincirinin büyüklüğü ve yapısı, plastiklerin özelliklerini doğrudan etkiler. Uzun polimer zincirleri genellikle daha güçlü ve dayanıklı plastikler oluştururken, kısa zincirler daha esnek ve kolay işlenebilir malzemeler sağlar. Ayrıca, zincir yapısındaki dallanma ve çapraz bağlanma gibi faktörler de plastiklerin sertliğini, erime noktasını ve kimyasal direncini belirler.
Farklı monomerlerin kullanımı, plastiklerin kalitesinde ciddi farklar yaratır. Örneğin, polietilen ve polipropilen gibi farklı monomerlerden üretilen plastikler, birbirlerinden çok farklı özelliklere sahip olabilir. Polietilen, esnek ve düşük yoğunluklu bir malzeme iken, polipropilen daha sert ve yüksek erime noktasına sahip bir plastiktir. Bu nedenle, hangi monomerlerin kullanıldığı, plastiklerin hangi amaçlarla kullanılabileceğini ve performanslarını büyük ölçüde belirler.
Saygılar,