Gaz Çeşitleri Gaz, maddenin üç halinden biridir ve en düzensiz olanıdır. Gaz tanecikleri arasındaki boşluk çok fazladır ve tanecikler hem öteleme hem de titreşim hareketi yapar. Gazların belirli bir hacmi ve şekli yoktur. Bu nedenle gazlar, tanınması en zor olan madde çeşitleri arasında yer alır. Gazlar, içerisine girdiği kabın şeklini alabilir. Gazların üç farklı türü bulunmaktadır. Element Olan Gazlar Element olan gazlar, doğada sınırlı sayıda bulunan gaz çeşitleridir. Doğada 11 tane element gaz bulunmaktadır. Bu element gazlardan beş tanesi hem element olarak hem de bileşik olarak doğada bulunabilir. Bu element gazlar; hidrojen (H), oksijen (O), azot (N), flor (F) ve klor (Cl) olarak sıralanabilir. Diğer altı element gaz ise doğada bileşik olarak bulunmaz ve yalnızca element olarak varlık gösterir. Bunlar; helyum (He), neon (Ne), argon (Ar), kripton (Kr), ksenon (Xe) ve radon (Rn) olarak bilinir. Bu bileşik olarak bulunmayan gazlar, kimyada aynı zamanda soygazlar olarak da bilinir. Periyodik cetvelde 8A grubu elementleridir. Soy gazlar doğada moleküler halde bulunmazlar ve sürekli atomik halde varlık gösterirler. Dünyayı saran atmosfer tabakasında soygaz oranı oldukça azdır. Soygazlar, aydınlatma sektöründe yaygın olarak kullanılır. Soygazların ilk üyesi olan helyum gazı, hidrojenden sonra gelen en hafif gazdır. Geçmişte, helyum balonlarda ve zeplinlerde yaygın olarak kullanılmıştır. Bileşik Olan Gazlar Bileşik gazlar, gaz çeşitleri arasında en çeşitli olanıdır. Bileşik gazlara en güzel örnekler karbon (C), hidrojen (H) ve oksijen (O) gibi elementlerden oluşan gazlardır. Bileşik gazlar, kimyasal tepkimeler ve olaylar sonucunda meydana gelirler. Saf bileşik olarak, özel yapım işleri için elde edilirler. Örneğin; kükürtlü hidrojen, asetilen ve azot protoksit gibi bileşiklerdir. Karışım Olan Gazlar Sanayi sektörünün en vazgeçilmez gazları karışım gazlardır. Karışım gazlar, farklı şekillerde enerji üretiminde sıklıkla kullanılır. Karışım gazlara en güzel örnek havadır. Hava içerisinde azot (N), oksijen (O), karbondioksit (CO2) ve bazı soygazlar bulunur. Hava, karışım gaz çeşidi olarak hem canlıların hayatını sürdürebilmesi hem de fiziksel ve kimyasal pek çok olayın gerçekleşmesi için şarttır. Sanayide enerji eldesi, yanma reaksiyonları neticesinde gerçekleşir. Yanma reaksiyonları için yakıcı özellikte olan oksijen gazı (O) gereklidir. Bu nedenle hava, yanma reaksiyonlarının meydana geldiği ya da oksijenin elde edildiği gaz karışımı olarak kullanılabilir. Ek Bilgiler Gazların diğer önemli özellikleri arasında, sıkıştırılabilir olmaları ve yüksek difüzyon hızlarına sahip olmaları sayılabilir. Gazlar, basınç altında kolayca sıkıştırılabilir ve bu özellikleri nedeniyle çeşitli endüstriyel uygulamalarda kullanılır. Ayrıca, gazlar farklı gazların birbirine karışmasını sağlayan yüksek difüzyon hızına sahiptir. Bu özellik, gazların homojen karışımlar oluşturmasını sağlar. Gazların kullanımı, sağlık ve güvenlik açısından dikkat gerektirir. Özellikle yanıcı ve patlayıcı gazlarla çalışırken gerekli önlemler alınmalıdır. Gazların doğru şekilde depolanması ve taşınması, olası tehlikelerin önlenmesi için önemlidir. |