Ekmek, hayatımızda önemli bir besin kaynağıdır. Her ne kadar son yıllarda kilo aldırıcı özelliği ile bilinse de, aslında doğru ekmek çeşidinin tüketimi zayıflatıcı etkilere de sahip olabilir. Ekmek çeşitleri, farklı besin türlerinden elde edilebilir. Örneğin, arpa ekmeği, çavdar ekmeği, buğday ekmeği gibi belirli sınıflara ayrılmıştır. Özellikle ülkemizde yemek çeşitleri kadar ekmek çeşitleri de zenginlik göstermektedir. Ekmek çeşitlerinin yapılışında, kalitesinde ve fiyatında değişkenlik görülür. Bu nedenle en sağlıklı ekmek çeşidi, doğal yollarla yapılan ekmektir. Kırsal kesimlerde ekmekler fırından alınmaz, kendileri yaparlar. Sac ekmeği ve tandır ekmeği kırsal alanlarda en fazla yapılan ekmek çeşitleridir. Ekmek çeşitlerini iyi öğrenmeli ve hangi ekmeğin neye faydalı olabileceğini idrak etmek gerekir. Fazla ekmek kullanımı ise iyi değildir, çünkü kilo alımının en büyük nedenlerinden biri de ekmeğin fazla tüketilmesinden kaynaklanmaktadır.
Ekmek Çeşitleri Nelerdir?
- Beyaz Ekmek: Ülkemizde en fazla üretilen ekmek çeşitlerinden biridir. Sofralarda onun kadar bulunan bir ekmek türü yoktur. Ne olursa olsun bu ekmeğin yerini hiçbir ekmek çeşidi tutamaz. Uzmanlar her ne kadar sağlığa o kadar faydalı olmadığını söyleseler de, kimse bu ekmek türünden vazgeçemez. Her yemeğe uygun şekilde uyum sağlayan bu ekmek çeşididir. Sabah kahvaltılarında da çok fazla tercih edilir. Aynı zamanda sulu yemeklerde de sıkça tüketilir.
- Tandır Ekmeği: Ekmek çeşitleri arasında kırsal kesimlerde çok fazla tüketilen bir ekmek türüdür. Dayanıklılık süresi fazla olduğu için aynı zamanda çok sağlıklıdır. Yapılışı oldukça zahmetlidir. Tandır ekmeği geleneksel ekmek özelliği taşır. Katkı maddesi olmadığından tamamen doğal yöntemlerle yapılıp pişirilir. Bunu herkes yapamaz, bu konuda tecrübe sahibi olmak gerekir. Gün içerisinde tok tutar, şişkinlik yapmaz ve oldukça lezzetlidir. En önemli özelliği ise sevgi, toprak ve memleket kokar.
- Kepek Ekmeği: Diyet yapanların öğünlerinde sıkça gördüğümüz bir ekmek türüdür. Kalorisi düşük olmasıyla beraber yağ yakımında oldukça etkilidir. Diyet yapanlar genellikle kepekli ekmeğe sarılır. Kepekli ekmekte sadece nişasta ve kepek bulunur. Sağlık açısından herhangi bir yan etkisi yoktur, rahatlıkla tüketilebilir.
- Karışık Tahıllı Ekmek: Adından da anlaşılacağı üzere bu ekmek türünde buğday unu, çavdar unu, mısır, arpa ve yulaf gibi çeşitli tahıl ürünleri bir arada kullanılmış ve bunun sonucunda mis gibi ekmek ortaya çıkmıştır. Karışık tahıllı ekmek, zengin içeriği nedeniyle çok fazla kullanılır. Aynı zamanda sağlık açısından birçok fayda sağlar. Bu ekmek türü kalp-damar ve bağırsaklar için çok yararlıdır.
- Yulaf Ekmeği: Eski zamanlardan beri kullanılan ekmek çeşitleri arasında, aynı zamanda diyet programlarında da kendine bir yer edinmiştir. Ara ve ana öğünlerde sıkça tüketilir. Tıp tedavisinde ilaç olarak kullanılır. İltihaplı deri hastalıkları olan egzama rahatsızlıklarına çok faydalıdır. İçinde barındırdığı lif sayesinde sindirimi kolaylaştırır. Kan basıncını düzenler ve kalp rahatsızlıkları için de son derece önemli görevler üstlenmiştir.
- Çavdar Ekmeği: Kendini seven ve sağlıklı beslenmek isteyen kişilere hitap eder. Buğday ekmeği tadını sevmeyenler için çavdar ekmeği kullanılır. Diyet programlarında en fazla tüketilen tahıllardan olan çavdar, öğütülüp un haline getirilir ve ardından çavdar unuyla ekmek yapılır. Çavdar ekmeği lezzetinin yanı sıra içinde mineral, vitamin ve antioksidanlar barındırır. Hazmı kolaylaştırır, kan şekerini normal seviyede tutar ve tokluk hissi verir.
- Mısır Ekmeği: Mısır üretiminin yoğun olduğu Karadeniz bölgemizde çok fazla yapılır. Mısır ekmeği Karadeniz'de en az hamsi kadar değer görmektedir. Mısır ekmeği için bazen ekmek mi kek mi tartışması yapılır. Ama bölge halkı için önem taşımaksızın her iki şekilde de anılabilir ve yoğun şekilde tüketilir. Mısır ekmeğinin faydası ise bağırsak ve mide hastalıkları için çok iyidir. Tok tutucu özelliğiyle de vücudu besler ve lif açısından zengindir.
|
Ekmek tüketimi konusunda hangi ekmek çeşidinin daha sağlıklı ve kilo kontrolü açısından daha uygun olduğunu merak ediyorum. Özellikle beyaz ekmekten vazgeçmek zor olur mu? Aynı zamanda tandır ekmeğinin yapılışı çok zahmetli mi ve kepek ekmeğinin yağ yakımına etkisi gerçekten bu kadar belirgin mi?
Cevap yazMerhaba Tanbay,
Ekmek tüketimi konusunda sağlık ve kilo kontrolü açısından tam buğday ekmeği veya kepek ekmeği beyaz ekmeğe göre daha avantajlı olabilir. Beyaz ekmek, rafine edilmiş un kullanılarak yapıldığı için besin değeri daha düşük ve kan şekerinde ani dalgalanmalara neden olabilir. Bu da kilo kontrolünü zorlaştırabilir. Tam buğday ve kepek ekmeği ise daha yüksek lif içerir, bu da tokluk hissini arttırır ve sindirimi destekler.
Tandır ekmeği yapılışı itibariyle zahmetli olabilir, özellikle geleneksel yöntemlerle yapılıyorsa. Ancak lezzet ve besleyicilik açısından öne çıkar. Kepek ekmeğinin yağ yakımına etkisi ise doğrudan bir yağ yakıcı olarak değerlendirilemez; fakat yüksek lif içeriği ile metabolizmanın daha hızlı çalışmasına ve daha uzun süre tok kalmaya yardımcı olabilir.
Beyaz ekmekten vazgeçmek başlangıçta zor gelebilir, ancak zamanla daha sağlıklı alternatiflere alışmak mümkün. Geçiş döneminde farklı ekmek çeşitlerini deneyerek hangisinin size daha uygun olduğunu bulabilirsiniz. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazandıkça beyaz ekmekten uzak durmak daha kolay hale gelecektir.